Budownictwo pasywne — jego najistotniejsze aspekty

Budownictwo pasywne jest niepodważalnie przyszłością nowoczesnej architektury. Wpisuje się idealnie w ideę zrównoważonego rozwoju i może stanowić kluczową odpowiedź na coraz to większe potrzeby energooszczędności. Domy pasywne są odpowiedzią na oczekiwania związane z komfortem, ale i niższymi kosztami eksploatacyjnymi. Na czym polega zatem idea budownictwa pasywnego? Kiedy można powiedzieć, że budynek się w nią wpisuje?

Dom pasywny — co to właściwie oznacza?

Czym tak naprawdę jest dom pasywny? Wiele osób szuka konkretnej definicji tego określenia. Jest ona jednak bardzo prosta i miarodajna. Domem pasywnym nazywa się budynek, którego roczne zapotrzebowanie na energię nie wynosi więcej, niż 15kWh/m2. Porównując te wartości do wartości niezbędnych w funkcjonowaniu budynków budowanych obecnie, jest to nawet 10-krotnie niższe zapotrzebowanie.

Specyfika domu pasywnego

Każdy aspekt budownictwa pasywnego ma wpływ na to, w jaki sposób pozyskuje się i użytkuje energię potrzebną do codziennego funkcjonowania. Dotyczy to możliwości ogrzewania, oświetlania wnętrz, a także zapewnienia dostępu do ciepłej wody i możliwości zasilania różnego sprzętu w domu. Aby jednak uzyskać optymalny efekt projektu, konieczne jest zwrócenie uwagi na niemalże każdy aspekt już podczas budowy takiego domu. Mowa tutaj o zastosowanych materiałach, rozwiązaniach konstrukcyjnych, technologiach, a także o zminimalizowaniu strat ciepła.

Jednym z istotnych elementów, jaki należy uwzględnić już podczas projektowania domu pasywnego, jest zadbanie o jego szczelność. Na tę kwestię duży wpływ ma zastosowanie okien pasywnych, odpowiedniego ocieplenia budynku, jak i konstrukcji ścian, chociażby bez mostków cieplnych, które mogą utrudniać wykorzystanie wyprodukowanej energii w domu ze względu na gorsze właściwości izolacyjne.

Stosowane elementy wyposażenia, takie jak właśnie okna, drzwi, czy podłoga, a także izolacja ścian i pokrycia dachowe powinny charakteryzować się niskim współczynnikiem przenikania ciepła.

Materiały wykorzystywane w budowie domu pasywnego

Do budowy domu pasywnego można zastosować najróżniejsze materiały. Najważniejsze, aby przy ich wyborze kierować się ich ekologicznością, trwałością i właściwościami termicznymi.

Wśród materiałów konstrukcyjnych wymienia się beton komórkowy, które cechuje się wysokim poziomem akumulacji ciepła i izolacją. Ściany składające się z kilku warstw mogą też powstawać z keramzybetonu, który minimalizuje straty ciepła i ułatwia utrzymanie we wnętrzach stałej temperatury. Należy tutaj wspomnieć również silikat, który produkowany jest z piasku i wody z dodatkiem wapna palonego. Korzysta się ponadto z gotowych prefabrykatów. Możliwości jest wiele, a zastosowanie konkretnych zależy od projektu domu.

Ogrzewanie domu pasywnego

Istotnym aspektem projektowania domu pasywnego jest zorganizowanie go w taki sposób, aby móc niemal całkowicie zrezygnować z wykorzystania paliw kopalnianych w celach grzewczych. Jest to jednak w dużej mierze uzależnione od warunków geologicznych i klimatycznych panujących w danym rejonie. Do najczęściej wymienianych źródeł ciepła, które pomagają uzyskać optymalny efekt grzewczy, należą pompy ciepła, fotowoltaika, ogrzewanie na podczerwień. 

Dobrym i często stosowanym rozwiązaniem jest także zastosowanie wentylacji z rekuperacją. Oczyszczane i ogrzewane powietrze jest ponownie rozprowadzane po całym domu z pomocą kanałów wentylacyjnych. Rekuperatory najnowszej generacji są w stanie odzyskać nawet do 95% ciepła z powietrza wywiewanego, co również znacząco obniża koszty ogrzewania.

Ze względu na warunki klimatyczne w ramach domów pasywnych budowanych w Polsce korzysta się także z dodatkowych źródeł ciepła, do których zalicza się instalacja pieca na paliwo stałe lub kocioł kondensacyjny.

W projekcie takiego domu należy także brać pod uwagę ustawienie i rozmieszczenie poszczególnych pomieszczeń, jak i również stolarki okiennej. W ten sposób dodatkowo wykorzystuje się promieniowanie słoneczne przenikające przez okna do ogrzewania domu.

W ogrzewaniu wnętrz znaczenie ma każdy detal. Mowa tutaj także o energii emitowanej przez urządzenia, promienniki i dogrzewanie tak zwanym powietrzem nawiewanym.

Budowanie domów pasywnych może zapewnić komfort cieplny zarówno latem, jak i zimą. Jednocześnie jest to rozwiązanie, które w dłuższej perspektywie czasu okazuje się korzystne finansowo, ponieważ obniża koszty eksploatacji. Należy także dodać, iż zastosowanie technologii wykorzystującej energię cieplną z powietrza przyczynia się jednocześnie do jego filtracji, co znacząco poprawia higienę w budynku.

Budownictwo pasywne łączy w sobie troskę o środowisko naturalne z komfortem życia i nowoczesnymi technologiami. Obecnie ciężko powiedzieć, aby było to rozwiązanie, na które pozwolić może sobie każdy. Na ten moment uznawane jest ono za trend, który stopniowo jest wprowadzany w życie, poczynając od budynków użyteczności publicznej i nowoczesnej architektury. Z czasem jednak prawdopodobnie stanie się standardem również w budowie obiektów mieszkalnych.

Photo by Frames For Your Heart on Unsplash